Op 21 oktober 2025 heeft de Europese Commissie (EC) een wijzigingsvoorstel voor de EUDR (anti-ontbossingsregels) verstuurd naar het Europees Parlement. De EC wil een nieuwe groep bedrijven invoeren en de regels vereenvoudigen voor kleine en micro-ondernemingen. Voor grote ondernemingen verandert er weinig.
Sinds 2023 bereiden Europese importeurs en exporteurs van hout, rubber, soja, runderen, cacao, koffie en oliepalm (relevante grondstoffen) en de daarvan afgeleide producten (relevante producten) zich voor op de inwerkingtreding van de EUDR (ontbossingsverordening). Aangezien marktpartijen de regels ingewikkeld vinden en de EC hen tegemoet wil komen, stelt zij een vereenvoudiging van de regels voor. Ook lijkt nu eindelijk meer duidelijkheid te komen over het moment waarop de regels daadwerkelijk gaan gelden.
Hieronder bespreek ik een aantal belangrijke (mogelijke) wijzigingen.
Invoering van de ‘downstream operator’
Er komt een nieuwe groep onder de EUDR: de downstream operator. Dit is een marktdeelnemer (dus een importeur of exporteur van de hierboven genoemde relevante grondstoffen en producten in de Europese Unie) die deze relevante producten opnieuw invoert in de EU.
Denk bijvoorbeeld aan relevante grondstoffen of producten die eerst in de EU zijn geïmporteerd, vervolgens zijn uitgevoerd voor verdere bewerking buiten de EU, en daarna als nieuw relevant product weer worden ingevoerd.
Voor deze categorie bedrijven gaan eenvoudigere regels gelden voor de zorgvuldigheidsverklaring (DDS).
Veranderingen voor micro- en kleine bedrijven
Bedrijven die in de zin van de EUDR kwalificeren als micro- of kleinbedrijf krijgen ook te maken met vereenvoudigde regels.
Een micro- of kleinbedrijf in de zin van de EUDR is een natuurlijke- of rechtspersoon die twee van de volgende drie criteria niet overschrijdt:
- een balanstotaal van 4 miljoen euro
- een netto-omzet van 8 miljoen euro
- een gemiddeld personeelsbestand van 50 werknemers per boekjaar.
Daarnaast moet het gaan om een bedrijf dat:
- is gevestigd in een land met een laag risico op ontbossing (zoals vastgesteld door de Europese Commissie) en
- bedrijfsmatig zelfgeproduceerde relevante producten importeert of exporteert.
Een marktdeelnemer die kwalificeert als micro- of kleinbedrijf hoeft géén zorgvuldigheidsverklaring in te dienen bij elke import of export. In plaats daarvan dient het bedrijf eenmalig een vereenvoudigde zorgvuldigheidsverklaring in.
Ingangsdata EUDR-regels
Met het laatste amendement van de EC wordt duidelijk dat de EUDR-regels vanaf 30 december 2025 van toepassing zijn op grote ondernemingen die de relevante grondstoffen en relevante producten importeren in, of exporteren uit de EU.
Voor micro- en kleine bedrijven die al op 31 december 2024 bestonden en toen al kwalificeerden als micro- of kleinbedrijf, gaan de EUDR-regels in vanaf 30 december 2026.
Wees alert in de overgangsperiode periode
De bevoegde autoriteiten mogen de handhavingsbevoegdheden en -verplichtingen uit de EUDR pas vanaf 30 juni 2026 toepassen.
Dat betekent echter niet dat grote ondernemingen tot die tijd vrij spel hebben. Tussen 30 december 2025 en 30 juni 2026 kunnen autoriteiten al waarschuwingen uitdelen bij tekortkomingen. In deze overgangsperiode kunnen bedrijven op een lijst terechtkomen voor verscherpt toezicht. Wie daarop belandt, loopt vanaf 30 juni 2026 kans op intensievere controles, met als ongewilde bijkomstigheid dat de bedrijfsvoering wordt belemmerd.
Wat doet de Nederlandse autoriteit?
Bovendien sluit de EUDR niet uit dat nationale handhavingsbevoegdheden worden ingezet. In Nederland biedt de Algemene wet bestuursrecht daarvoor voldoende mogelijkheden. Daartegen zou men kunnen aanvoeren dat dit strijdig is met de bedoeling van de Europese wetgever. Toch leert het verleden dat bevoegde instanties soms proberen nationale regels toe te passen om te handhaven.
De overgangsperiode moet daarom worden gezien als een generale repetitie. Bedrijven kunnen deze tijd goed gebruiken om hun processen te toetsen aan de EUDR.
Meer informatie of bijstand nodig?
Heeft u vragen over uw verplichtingen in het kader van de EUDR, of over de regeling zelf? Neem dan gerust contact op met Hayri Yildiz: hayri.yildiz@bosselaar.nl / 06 45051388. Bosselaar Strengers heeft veel ervaring op dit terrein en volgt de ontwikkelingen op de voet. Bijkomend voordeel is dat we via Multilaw samenwerken met advocatenkantoren over de hele wereld.
(Foto: Tetiana Bykovets, via Unsplash)
