Een faillissement raakt iedereen die bij een onderneming betrokken is. Voor werkgevers betekent het financiële schade, verlies van regie en ingrijpende verplichtingen. Voor werknemers betekent het vaak ontslag en onzekerheid over inkomen. In dit tweede deel van ons drieluik over faillissement leggen wij uit wat de belangrijkste gevolgen zijn voor zowel werkgevers als werknemers. Bovendien geven wij praktische tips om de schade zoveel mogelijk te beperken.
Wat zijn de gevolgen van faillissement op het gebied van arbeidsrecht?
Ken de rol van de curator
Een onderneming wordt failliet verklaard als zij haar financiële verplichtingen niet langer kan nakomen. Na de faillietverklaring wijst de rechtbank een curator aan.
De curator neemt de leiding over de onderneming en bepaalt welke overeenkomsten worden voortgezet of beëindigd. Vanaf dat moment verliest de werkgever niet alleen de zeggenschap over het personeel, maar ook over het volledige arbeidsrechtelijke domein van zijn onderneming.
De aanstelling van een curator heeft daarnaast directe en ingrijpende gevolgen voor werknemers. De werkgever is de zeggenschap kwijt; de curator bepaalt of arbeidsovereenkomsten worden voortgezet of beëindigd. Ontslag volgt vaak snel en zonder tussenkomst van het UWV. Loonbetalingen komen stil te liggen en werknemers moeten veelal aankloppen bij het UWV voor achterstallig loon of een transitievergoeding. Kortom, met het faillissement verdwijnt niet alleen de werkgever, maar ook de arbeidsrechtelijke zekerheid waarop werknemers normaalgesproken kunnen rekenen.
Bereid u voor op ontslag, stel uw rechten veilig
Een faillissement heeft vrijwel altijd directe gevolgen voor het personeel. De curator kan arbeidsovereenkomsten opzeggen omdat de onderneming onvoldoende financiële middelen heeft om salarissen te betalen. Hiervoor geldt een opzegtermijn van maximaal zes weken, ongeacht wat in individuele arbeidsovereenkomsten of cao’s is afgesproken. Werknemers verliezen in veel gevallen hun baan en moeten hun rechten veiligstellen via het UWV.
Maak gebruik van de loongarantieregeling
Gelukkig biedt de wetgever bescherming voor werknemers bij faillissement. Via de loongarantieregeling van het UWV kunnen werknemers – over maximaal de laatste 13 weken vóór faillissement – aanspraak maken op:
- achterstallig loon
- niet-betaald vakantiegeld en niet-genoten vakantiedagen
- loon over de opzegtermijn.
Bent u werknemer? Zorg dan dat u uw aanvraag op tijd indient om gebruik te kunnen maken van deze regeling.
Komt er een doorstart? Let op de wetswijziging
In sommige gevallen wordt geprobeerd om (een deel van) de onderneming door te starten. Er is bij een doorstart géén sprake van een automatische overgang van personeel zoals bij een reguliere bedrijfsovername. De koper (de doorstarter) mag zelf kiezen welke werknemers hij opnieuw in dienst neemt.
Let op. Er is wetgeving in voorbereiding (Wet overgang van onderneming in faillissement, WOFOF) die de positie van werknemers bij een doorstart versterkt. Denk aan het behoud van bepaalde arbeidsvoorwaarden en een objectieve selectie bij overname. Totdat dit wetsvoorstel in werking treedt, geldt echter de bestaande – voor de werknemer ongunstige – praktijk.
Informatie of advies? Neem contact op!
Dreigt uw bedrijf failliet te gaan en wilt u advies over uw positie als werkgever of werknemer? Wij denken graag met u mee. Neem s.v.p. contact op met onze sectie arbeidsrecht, via inge.slangen@bosselaar.nl / 06-10913999
Meer lezen over faillissement?
Lees ook over de ondernemingsrechtelijke of vastgoedrechtelijke aspecten van faillissement van ons drieluik:
- Lees hier verder: Bestuurdersaansprakelijkheid bij faillissement – waar u op moet letten (Deel 1)
- Binnenkort: Failliete huurders – wat zijn uw rechten als verhuurder? (Deel 3)
(Foto: Tim Mossholder, via Unsplash)
