De Raad van State geeft definitief groen licht voor CO2-opslag onder de Noordzee. Eerder, in november 2022, oordeelde zij nog in een tussenuitspraak dat het Porthos-project voorlopig niet door mocht gaan. Hoe zit het precies en waarom mag het nu wel?
Porthos: bouwproject voor transport en opslag CO2 in Noordzee
Het Porthos-project heeft als doel om 1,5% van de Nederlandse CO2-uitstoot op te slaan in lege gasvelden onder de Noordzee en hiermee bij te dragen aan de klimaatdoelstellingen. De uitstoot is afkomstig van de industrie in de Rotterdamse haven.
Om dit te realiseren, moeten er nieuwe installaties worden gebouwd. De minister van Economische Zaken en Klimaat en de minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening gaven hiervoor de benodigde vergunningen af. Het bouwgedeelte schaarden ze onder de regels van de bouwvrijstelling.
Bouwvrijstelling terecht?
De Raad van State vond echter in haar tussenuitspraak dat de bouwvrijstelling niet gebruikt mocht worden in bouwprojecten, waaronder Porthos. De reden was dat de stikstofneerslag in de bouwfase niet was onderzocht en dat is strijdig met het Europese natuurbeschermingsrecht. De ministers moesten eerst onderbouwen waarom er geen passende beoordeling nodig zou zijn. Dat is nu gebeurd en vervolgens heeft de Raad van State er opnieuw naar gekeken.
Einduitspraak na voortoets
Op 16 augustus 2023 heeft de Raad van State beoordeeld of het project met een ‘korte toets’ (genaamd voortoets) door mag gaan. De voortoets toont aan dat er bij overschrijding van kritische depositiewaarden niet direct sprake hoeft te zijn van significante gevolgen voor de omliggende Natura 2000-gebieden tijdens de bouwperiode. Om die reden geeft de Raad van State nu wel groen licht voor het Porthos-project.
Juridisch gezien brengt de einduitspraak niets nieuws onder de zon. Ook in andere zaken oordeelde de Raad van State al dat met een voortoets kon worden volstaan. Zelfs in situaties waarin een plan of project leidt tot een toename van stikstofdepositie op overbelaste habitattypen. De einduitspraak is natuurlijk wel een enorme opsteker voor de energietransitie.
(Foto: Peter Vroon, via Unsplash)
