Eind januari jl. is het wetsvoorstel Werken waar je wilt ingediend. Het doel hiervan is een uitbreiding van de Wet flexibel werken, om thuiswerken te stimuleren. Niet alleen tijdens de coronacrisis, maar ook in de periode daarna. Door de coronamaatregelen zijn we weliswaar flexibeler geworden in de keuze van de werklocatie, maar dat is een direct (noodgedwongen) gevolg van de coronamaatregelen. De keuze is niet (voldoende) verankerd in de wet.
Wat als het wetsvoorstel is aangenomen; mag een werknemer dan volledig bepalen waar hij wil werken?
Hoe is het nu geregeld?
Op dit moment kan een werknemer op basis van de Wet flexibel werken zijn werkgever verzoeken om de arbeidsduur of werktijd aan te passen. De werkgever komt hier doorgaans aan tegemoet, tenzij er zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen zijn om het verzoek te weigeren.
Echter, als het gaat om de werklocatie, ligt het anders. De werknemer kan de werkgever vragen de arbeidsplaats aan te passen en bijvoorbeeld toe te staan (meer) thuis te werken. Zo’n verzoek hoeft de werkgever binnen de huidige wetgeving niet in te willigen; hij hoeft het verzoek slechts te ‘overwegen’. De werknemer heeft een ‘right to ask’, de werkgever slechts een ‘duty to consider’; hij kan het verzoek op iedere grond afwijzen.
Wat wil het wetsvoorstel ‘Werken waar je wilt’?
Het wetsvoorstel Werken waar je wilt, wil dit veranderen. Als het wetsvoorstel wordt aangenomen, dan wordt het verzoek tot wijziging van de arbeidsplaats gelijkgetrokken met het verzoek tot aanpassing van de arbeidsduur of werktijd. En dan zal de wetgever het verzoek tot (deels) thuiswerken – of juist op de bedrijfslocatie – honoreren, tenzij zwaarwegende bedrijfsbelangen zich daartegen verzetten.
Wanneer is sprake van zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen?
Van zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen is sprake als de verzochte aanpassing leidt tot ernstige problemen. Waar moet je dan aan denken?
- problemen op het gebied van veiligheid, planning, financiën of organisatie
- het risico dat de sociale cohesie binnen de organisatie sterk afbrokkelt
- zeer zware lasten voor de werkgever (bijvoorbeeld zware beveiligingsmaatregelen om in functies met een beroepsgeheim digitaal thuiswerken mogelijk te maken).
Mag een werknemer straks overal werken?
Op grond van het nieuwe wetsvoorstel krijgt een werknemer meer vrijheid, maar wel binnen duidelijke kaders. De werknemer mag alleen het verzoek doen om thuis te werken op een eigen woonadres dat ligt binnen het grondgebied van de Europese Unie, of op (een van de) werklocaties (filialen) die de werkgever ter beschikking heeft.
De andere (bestaande) voorwaarden blijven hetzelfde (tenzij een CAO anders aangeeft). Met andere woorden: voor zowel het verzoek tot aanpassing van de arbeidsduur, werktijd en arbeidsplaats geldt straks het volgende:
- werknemer moet op de gewenste ingangsdatum ten minste zes maanden in dienst zijn
- werknemer moet het verzoek tenminste twee maanden voor de gewenste ingangsdatum schriftelijk indienen – en is niet verplicht het verzoek te motiveren
- werknemer moet in het verzoek de gewenste aanpassing vermelden en de gewenste ingangsdatum
- heeft een werkgever een besluit genomen? Dan mag de werknemer pas een jaar daarna opnieuw een verzoek indienen
- deze voorwaarden gelden niet voor organisaties met minder dan tien werknemers.
Let op. Heeft een werkgever niet een maand voor de beoogde ingangsdatum een besluit over het verzoek genomen, dan wordt de arbeidsduur, de arbeidsplaats of de werktijd automatisch aangepast conform het verzoek van de werknemer.
Conclusie
Het wetsvoorstel maakt de positie en de flexibiliteit van de werknemer sterker. De werkgever kan een verzoek tot thuiswerken (of juist werken op de werklocatie) alleen nog weigeren als er sprake is van zwaarwegende bedrijfsbelangen. De werknemer kan zijn recht op (bijvoorbeeld) thuiswerken niet zonder meer opeisen, maar heeft in de nieuwe situatie wel een veel grotere kans dat zijn verzoek wordt ingewilligd.
Heeft u vragen over de gevolgen van het nieuwe wetsvoorstel? Of over verzoeken tot aanpassing van de arbeidsduur, werktijden of werkplek op basis van de huidige Wet flexibel werken? Neem dan contact met mij op, via 06-104 372 88 of 030-2 34 72 34.
(foto: Bruno Emmanuelle, Unsplash)
